Epidemia kornawirusa znacząco wpłynęła na funkcjonowanie wielu branż i firm. Jedną z najbardziej dotkniętych branż jest branża organizatorów szkoleń, które w związku ze stanem pandemii zostały odwołane bądź odłożone. W dzisiejszym artykule odpowiadamy jak takie odwołanie wpływa na rozliczenia podatkowe, zarówno po stronie organizatora, jak i potencjalnych klientów, którzy zdecydowali się wziąć udział w szkoleniu, wpłacili zaliczkę, po czym zostało ono odwołane z powodu epidemii.
Zobowiązanie do zorganizowania szkolenia
Pierwszą rzeczą jaką warto pokrótce przeanalizować jest odpowiedzialność organizatora szkolenia związana z jego odwołaniem. Krótka analiza art. 471 Kodeksu Cywilnego pokazuje, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (w tym wypadku odwołania opłaconego szkolenia), chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W przypadku odwołania szkolenia mamy zatem do czynienia z sytuacją, w której osobie bądź podmiotowi zgłaszającemu się do udziału w szkoleniu i wpłacającemu zaliczkę przysługuje odszkodowanie, czyli rekompensata poniesionych szkód majątkowych w wyniku zawinionego działania organizatora szkolenia niezgodnego z umową (w tym wypadku odwołania szkolenia). Kluczowe są oczywiście tutaj słowa „w wyniku zawinionego działania”. Czy odwołanie szkolenia czy kursu w wyniku ogłoszenia stanu epidemii jest zawinionym działaniem czy „siłą wyższą”?
Czy odwołanie szkolenia w wyniku epidemii jest „siłą wyższą”?
W przepisach prawa brak jest definicji siły wyższej, ale sądy wielokrotnie zajmowały się tym pojęciem. Zgodnie z wydawanymi orzeczeniami, a więc tzw. utartym orzecznictwem siła wyższa to coś na co człowiek nie ma wpływu i obiektywnie nie ma możliwości zapobieżenia sytuacji. Nie pozostawia wątpliwości, że stan epidemii jest tego typu sytuacją w odniesieniu do organizatorów szkoleń, kursów czy konferencji. Jak więc powinny zachować się strony umowy o przeprowadzenie szkolenia? Wydaje się, że zasadne jest uznanie umowy za niemożliwą do wykonania, o ile nie jest możliwe przeniesienie w czasie jej realizacji, a zatem powinien nastąpić zwrot wpłaconych zaliczek czy kosztów.
Jak odwołane szkolenie powinno zostać rozliczone w deklaracji VAT?
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podstawę opodatkowania stanowią produkty czy usługi, które zostały opłacone lub za które dostawca miał otrzymać płatność. W sytuacji zwrotu zaliczki operacja ta powinna zostać udokumentowana poprzez odpowiednie dokumenty księgowe, w tym wypadku fakturę korygującą.
Na podstawie faktury korygującej organizator szkolenia dokonuje zmniejszenia podstawy opodatkowania w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nabywca towarów lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą.
Faktura korygująca jest również podstawą dla zamawiającego szkolenie do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał tę fakturę, zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o podatku VAT.
