Trudne rozmowy biznesowe raz na jakiś czas spotykają każdego z nas. Nawet małe nieporozumienie wydaje się wówczas zagrożeniem dla naszej kariery, a bronienie swojego zdania czy punktu widzenia wydaje się dużo trudniejsze, niż jeszcze chwilę przed rozpoczęciem rozmowy z szefem czy ważnym klientem. Ewolucyjnie przygotowani jesteśmy do walczenia o swoje i nasze ciało w naturalny sposób reaguje napięciem, co uruchamia również umysł. Skacze nam tętno, serce mocniej bije, a język często grzęźnie w gardle. Nie możemy się jednak poddać emocjom, bo one w biznesie mogą być zgubne. Jak jednak nad nimi zapanować?
Inteligencja emocjonalna
Daniel Goleman, słynny autor podręcznika Inteligencja emocjonalna stan utraty kontroli nad sobą nazywa porwaniem emocjonalnym. Nasz mózg przestaje racjonalnie myśleć, poddajemy się pierwotnym instynktom walki i ucieczki, a nasze decyzje stają się typowo emocjonalne. Osoba, z którą rozmawiamy z reguły szybko ulega podobnym emocjom widząc nasze napięcie, nerwowość i brak jasnego myślenia. Co wówczas powinniśmy zrobić?
Jak zachować spokój?
Po pierwsze oddychać. Umiejętność zauważenia własnego stanu emocjonalnego jest jedną z najważniejszych cech osób inteligentnych emocjonalnie. Kiedy tylko spostrzeżemy że nasze ciało napina się jak struna, głos obniża, a w ustach robi nam się sucho powinniśmy przede wszystkim dać sobie czas i zacząć oddychać możliwie spokojnie i głęboko. Pomocne może być również spowolnienie mowy oraz powtarzanie ostatniego zdania, ale w zmienionej formie. Daje nam to czas na ochłonięcie i namysł, co tak naprawdę czujemy i co chcielibyśmy powiedzieć. Warto jest również liczyć oddechy, co nieco odciągnie naszą uwagę od odbierania i zadawania słonych ciosów.
Po drugie przełam napięcie ciała. Pozostawanie w spiętej, naprężonej postawie na pewno nie pomoże nam poczuć się swobodniej. W trydnych momentach nasze ciało zachowuje się jak gepard czający się przed samym atakiem. Wstańmy jeśli możemy, odchylmy się na krześle bądź krzyżujmy nogi pod stołem, jeśli zmiana pozycji nie jest możliwa.
Po trzecie zaakceptuj sytuację w jakiej się znajdujesz i pomyśl co najgorszego może się stać. Jest to metoda opracowana przez słynnego Dale’a Carnegie, autora bestsellerowych książek „Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi” oraz „Jak przestać się martwić i zacząć żyć?”. Kiedy uświadomimy sobie jakie najgorsze konsekwencje mogą nas czekać, wynikające z trudnej sytuacji, w której się znajdujemy, a następnie pogodzimy z nimi, zaczniemy koncentrować się na tym jak uratować najwięcej jak się da. Najczęściej stres znacznie odpuszcza, bo konsekwencje, które nas czekają okazują się dużo mniejsze, niż w trakcie porwania emocjonalnego. Przystępujemy wówczas do rzeczowej, pozbawionej emocjonalnych naleciałości analizy sytuacji i dużo szybciej dochodzimy do konstruktywnych rozwiązań.
Po czwarte zrób przerwę. Zawsze, gdy znajdujemy się w oku cyklonu, a każde kolejne słowo pogarsza naszą sytuację warto znaleźć wybieg, który da nam czas na ochłonięcie. Zadziała cokolwiek, a najlepiej zwykła szczerość, taka jak powiedzenie, że nie czujesz się w tej chwili dobrze i prosisz o odroczenie na chwilę tej rozmowy, aby móc skorzystać z toalety. Nasz rozmówca nie będzie mógł nam odmówić bez wyjścia na osobę pozbawioną empatii, a my zyskamy cenne minuty, w trakcie których oddychając głęboko ochłoniemy.
Jak rozwijać inteligencję emocjonalną?
Każdy z nas jest inny. Niektórzy z nas wydają się rodzić z lepiej rozwiniętymi zachowaniami asertywnymi, inni muszą się tego uczyć. Dobra wiadomość jest właśnie taka, że zachowań asertywnych, sprawnej komunikacji interpersonalnej oraz zarządzania swoimi uczuciami i stanami emocjonalnymi możemy się nauczyć. Może to być typowy trening asertywności w trakcie szkoleń, kursów czy pracy grupowej, ale również ćwiczenia przed lustrem, z rodziną czy przed kamerą. Najważniejsze żeby zacząć działać! Jeśli czujesz, że przyszła dla Ciebie pora na działanie sprawdź listę szkoleń z asertywności oraz komunikacji interpersonalnej, a także poświęć czas na zapoznanie się z pozycjami książkowymi, takimi jak „Inteligencja emocjonalna” Daniela Golemana czy też „Jak przestać się martwić i zacząć żyć” Dale’a Carnegie. Pamiętaj, prowadzenie rozmów to jedna z kluczowych umiejętności menedżerskich!
Stres – skąd się bierze?
Stres jest naturalną reakcją na każde dostrzeżone zagrożenie lub wyzwanie. Jest to sposób organizmu na przygotowanie nas do podjęcia działania. Kiedy doświadczamy stresu, nasze ciało uwalnia hormony takie jak adrenalina i kortyzol, które mogą zwiększyć tętno i ciśnienie krwi. Jest to znane jako reakcja „walcz lub uciekaj”, ponieważ przygotowuje nas do walki lub ucieczki przed źródłem stresu. Stres może być zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Stres fizyczny wynika z takich rzeczy jak długie godziny pracy lub forsowne ćwiczenia, natomiast stres psychologiczny może wynikać z takich rzeczy jak trudny związek lub kłopoty finansowe. Stres może być korzystny, ponieważ może nas motywować do podjęcia działań w celu rozwiązania problemu. Jednak zbyt duży stres może być wyniszczający, prowadząc do problemów zdrowotnych lub upośledzając naszą zdolność do jasnego myślenia. Nauka radzenia sobie ze stresem jest niezbędna dla naszego dobrego samopoczucia psychicznego i fizycznego. Może to obejmować takie rzeczy, jak ćwiczenia, medytacja, głębokie oddychanie, rozmowa z terapeutą, a także szkolenia i kursy z radzenia sobie ze stresem i zarządzania stresem. Dzięki odpowiednim mechanizmom radzenia sobie ze stresem można go opanować, a nawet wykorzystać na swoją korzyść.
Książki o inteligencji emocjonalnej
Praca nad inteligencją emocjonalną to jeden z najważniejszych kroków w kierunku samorozwoju, poprawy relacji międzyludzkich i lepszego zarządzania własnym życiem. Literatura poświęcona inteligencji emocjonalnej oferuje nie tylko teoretyczne wprowadzenie do tego zagadnienia, ale także praktyczne techniki i ćwiczenia, które pomagają rozwijać umiejętności takie jak empatia, samoświadomość, samokontrola czy umiejętność budowania zdrowych relacji. Wybierając odpowiednie książki, możemy zrozumieć, jak emocje wpływają na nasze decyzje i zachowania oraz jak lepiej zarządzać własnymi emocjami w różnych sytuacjach. Oto kilka wartościowych pozycji, które pomogą w rozwijaniu inteligencji emocjonalnej.
1. Daniel Goleman – Inteligencja emocjonalna
Daniel Goleman to pionier w badaniach nad inteligencją emocjonalną, a jego książka stała się klasykiem w tej dziedzinie. Autor pokazuje, jak emocje wpływają na nasze życie oraz jak możemy je wykorzystać do budowania zdrowszych i bardziej satysfakcjonujących relacji. To doskonała pozycja na początek, która wprowadza w zagadnienia inteligencji emocjonalnej oraz ukazuje jej znaczenie w życiu osobistym i zawodowym.
2. Travis Bradberry i Jean Greaves – Inteligencja emocjonalna 2.0
Książka Bradberry’ego i Greavesa to praktyczny przewodnik zorientowany na działania i ćwiczenia, które pomagają rozwijać inteligencję emocjonalną. Autorzy przedstawiają cztery główne umiejętności inteligencji emocjonalnej: samoświadomość, samoregulację, świadomość społeczną i zarządzanie relacjami. Każda z tych umiejętności jest szczegółowo omówiona, a liczne przykłady oraz ćwiczenia sprawiają, że jest to idealna książka do pracy nad własnymi kompetencjami emocjonalnymi.
3. Brene Brown – Dary niedoskonałości
Choć książka nie skupia się wyłącznie na inteligencji emocjonalnej, Brene Brown porusza kluczowe aspekty emocji, takie jak wstyd, odwaga i autentyczność. Autorka inspiruje do akceptacji siebie i własnych niedoskonałości, co jest podstawą do rozwijania zdrowej inteligencji emocjonalnej. Dary niedoskonałości to lektura pełna empatii, idealna dla osób chcących budować głębsze i bardziej autentyczne relacje.
4. Marc Brackett – Permission to Feel (Zezwól sobie na uczucia)
Marc Brackett, ekspert w dziedzinie psychologii emocji, omawia, jak wyrażanie i rozumienie emocji wpływa na nasze zdrowie psychiczne oraz samopoczucie. Autor podkreśla, że inteligencja emocjonalna nie oznacza kontroli emocji, ale raczej umiejętność ich świadomego przeżywania. Książka oferuje zarówno teoretyczne podstawy, jak i praktyczne ćwiczenia, które pomagają rozwijać umiejętność rozpoznawania i wyrażania emocji.
5. Susan David – Emotional Agility (Zwinność emocjonalna)
Susan David przedstawia w swojej książce koncepcję zwinności emocjonalnej, czyli umiejętności adaptowania się do zmiennych sytuacji i emocji w sposób elastyczny. To podejście oparte na psychologii pozytywnej i mindfulness, które pozwala lepiej rozumieć własne emocje i efektywnie zarządzać trudnymi sytuacjami. Książka daje konkretne narzędzia do pracy nad emocjami, które można zastosować zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
6. Paul Ekman – Emotions Revealed (Ujawnione emocje)
Paul Ekman, ekspert od mimiki twarzy i emocji, analizuje mechanizmy powstawania emocji i sposób, w jaki możemy lepiej rozumieć własne reakcje emocjonalne oraz emocje innych ludzi. Jego książka jest niezwykle przydatna dla osób pragnących pogłębić wiedzę o sygnałach niewerbalnych oraz dla tych, którzy pracują z ludźmi i chcą rozwijać empatię.
Książki poświęcone inteligencji emocjonalnej oferują nie tylko teorię, ale także cenne narzędzia, które pomagają radzić sobie z trudnymi emocjami, budować lepsze relacje i z większą świadomością przeżywać swoje życie. Dzięki regularnej lekturze i praktykowaniu proponowanych technik możemy stopniowo rozwijać inteligencję emocjonalną, co przekłada się na jakość życia i relacji, a także na sukcesy zawodowe. Warto sięgnąć po którąś z wymienionych pozycji i rozpocząć tę fascynującą podróż ku lepszemu rozumieniu siebie i innych.
