CLP: co to jest rozporządzenie CLP?

Być może zauważyłeś na niektórych produktach specyficzne piktogramy ostrzegające o niebezpieczeństwie związanym z ich użytkowaniem. Tego typu oznaczenia są ujednolicone w całej Unii Europejskiej. Zasady ich umieszczania na produktach, a także klasyfikacji substancji określa rozporządzenie CLP. Dowiedz się więcej co to jest CLP i jakie cele ma rozporządzenie CLP?

Czym jest rozporządzenie CLP i czego dotyczy?

Co to jest CLP? Rozporządzenie nazywane CLP (od angielskiego wyrażenia Classification, Labelling and Packaging – klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie) zostało uchwalone przez Parlament i Radę Europejską 16 grudnia 2008 roku. To dokument dotyczący klasyfikacji oraz oznaczania substancji i mieszanin, a także odpowiedniego postępowania ze środkami chemicznymi. Dotyczy wszystkich podmiotów zajmujących się produkcją, importem i użytkowaniem rozmaitych substancji czy mieszanin. W rozporządzeniu zawarto m.in. szczegółowe wytyczne dotyczące:

klasyfikacji i oznaczania substancji chemicznych oraz mieszanin,
wykazu C&L zawierającego dane na temat klasyfikacji i oznakowania substancji,
zgłaszania informacji o mieszaninach w celu ewentualnego wykorzystania w nagłych przypadkach (przy zatruciach),
alternatywnych nazw rodzajowych w mieszaninach – używanych w celu zachowania poufności formuł.

Zasady zawarte w akcie prawnym obowiązują obecnie w całej Unii Europejskiej.

Cele rozporządzenia CLP

Rozporządzenie CLP powstało w celu:

zapewnienia wyższego poziomu ochrony zdrowia ludzi,
ochrony środowiska naturalnego,
umożliwienia swobodnego przepływu substancji, mieszanin i wyrobów w całej UE.

Cele te są osiągane za pomocą;

zharmonizowanych kryteriów klasyfikacji substancji i mieszanin, a także przepisów dotyczących ich oznakowania oraz pakowania w odniesieniu do zagrożenia, jakie mogą stwarzać;
nałożenia na producentów, importerów i dalszych użytkowników obowiązku klasyfikowania substancji i mieszanin wprowadzanych do obrotu;
nałożenia na dostawców obowiązku odpowiedniego oznakowania i pakowania substancji oraz mieszanin wprowadzanych do obrotu;
wykazu substancji wraz ze zharmonizowaną klasyfikacją i elementami oznakowania;
ustanowienia wykazu klasyfikacji i oznakowania substancji oraz zobowiązania producentów, importerów i dalszych użytkowników do ich zgłaszania;
przekazanych informacji, zharmonizowanych klasyfikacji i elementów;
oznakowania substancji i mieszanin wprowadzanych do obrotu.

Wszystkie powyższe obowiązki dotyczą większości substancji i mieszanin wprowadzanych do obrotu na terenie Zjednoczonej Europy. Wszelkie wyjątki i wyłączenia zawarte są w rozporządzeniu.

Klasyfikacja CLP

Klasyfikacja CLP (Classification, Labelling, and Packaging) jest europejskim systemem klasyfikacji i etykietowania substancji chemicznych oraz mieszanin, który jest obecnie stosowany w całej Unii Europejskiej. CLP został wprowadzony w celu zastąpienia wcześniejszego systemu klasyfikacji i etykietowania substancji chemicznych, znanego jako systemu oznakowania substancji niebezpiecznych (DSD/DPD).

Klasyfikacja CLP opiera się na Globalnie Harmonizowanym Systemie Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS), opracowanym przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ). Głównym celem CLP jest ujednolicenie i usystematyzowanie sposobu klasyfikacji i etykietowania substancji chemicznych na całym obszarze Unii Europejskiej.

Podstawowe elementy klasyfikacji CLP obejmują:

Klasyfikację. Polega na określeniu stopnia niebezpieczeństwa danej substancji lub mieszaniny na podstawie ich właściwości fizycznych, chemicznych i toksykologicznych. Klasyfikacja obejmuje kategorie zagrożeń, takie jak toksyczność, drażniące działanie na skórę, reaktywność chemiczną, palność itp.
Etykietowanie. Na podstawie klasyfikacji, substancje chemiczne i mieszaniny są oznaczane odpowiednimi etykietami, które zawierają informacje o niebezpieczeństwach, zastosowaniu i ostrożnościach dotyczących danego produktu. Etykiety CLP muszą zawierać pewne standardowe elementy, takie jak piktogramy, ostrzeżenia, zdania H (Hazard Statements) i zdania P (Precautionary Statements).
Pakowanie. Klasyfikacja CLP ma również wpływ na zasady pakowania substancji i mieszanin chemicznych. W przypadku niektórych substancji lub mieszanin, które są szczególnie niebezpieczne, mogą zostać wprowadzone dodatkowe wymogi dotyczące bezpiecznego pakowania i etykietowania.

Klasyfikacja CLP ma na celu zapewnienie jednolitego i zrozumiałego systemu informacji o niebezpieczeństwach związanym z substancjami chemicznymi, co pomaga w ochronie zdrowia ludzi i środowiska.

Co to jest GHS?

GHS to skrót od Globalnie Harmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (Global Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals). Jest to międzynarodowy system opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) w celu jednolitej klasyfikacji, etykietowania i pakowania substancji chemicznych oraz mieszanin na całym świecie.

Głównym celem GHS jest zapewnienie spójności i zrozumiałości informacji o niebezpieczeństwach związanym z substancjami chemicznymi. System ten ma na celu poprawę bezpieczeństwa pracy, ochronę zdrowia człowieka i środowiska poprzez ujednolicenie zasad klasyfikacji i etykietowania substancji chemicznych.

Podstawowe elementy Globalnie Harmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów to:

Klasyfikacja. GHS wprowadza jednolite kryteria klasyfikacji substancji chemicznych na podstawie ich właściwości fizycznych, chemicznych i toksykologicznych. Substancje są klasyfikowane pod względem zagrożeń, takich jak toksyczność, drażniące działanie na skórę, reaktywność chemiczna, palność itp.
Etykietowanie. System GHS wprowadza standardowe elementy etykiet, które zawierają piktogramy, ostrzeżenia, zdania H (Hazard Statements) i zdania P (Precautionary Statements). Etykiety GHS mają na celu zapewnienie łatwej identyfikacji zagrożeń związanych z substancjami chemicznymi oraz przekazanie odpowiednich informacji o bezpiecznym obchodzeniu się z nimi.
Karty charakterystyki (SDS). GHS wymaga również opracowania kart charakterystyki (Safety Data Sheets, SDS), które zawierają szczegółowe informacje o substancji chemicznej lub mieszaninie, w tym dane dotyczące bezpieczeństwa, właściwości fizycznych i chemicznych, informacje toksykologiczne, postępowanie w przypadku awarii, środki ostrożności itp. SDS są ważnym źródłem informacji dla osób korzystających z substancji chemicznych.

GHS został wdrożony w różnych krajach i regionach na całym świecie, w tym w Unii Europejskiej jako część systemu klasyfikacji CLP (Classification, Labelling, and Packaging). Dzięki zastosowaniu jednolitego systemu GHS, informacje o zagrożeniach związanych z substancjami chemicznymi są bardziej zrozumiałe i ułatwiają podejmowanie odpowiednich środków bezpieczeństwa.

Chemikalia w firmie

Obrót i zarządzanie chemikaliami w firmie to odpowiedzialne zajęcie, które wiąże się z koniecznością znajomości wielu przepisów i przestrzegania procedur. Może to sprawiać niemałe problemy, dlatego konieczne jest odpowiednie przygotowanie wszystkich osób, które się tym zajmują – pomagają w tym odpowiednie szkolenia. Chemikalia używane są w wielu branżach, dlatego ich tematyka jest dostosowana do różnych potrzeb.

Szkolenia CLP

CLP to rozporządzenie dotyczące klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Classification, Labeling and Packaging of Substances and Mixtures). Wprowadza ono harmonijny system oznaczeń i jednolite zasady pakowania chemikaliów. W tym zakresie również przeprowadzane są szczegółowe szkolenia. Chemikalia są również klasyfikowane w określony sposób, a związane z tym przepisy dość często się zmieniają. Od 2021 roku obowiązuje też nowy system zgłaszania mieszanin stwarzających zagrożenie – jeśli Twój zespół do tej pory się z nim nie zapoznał, najwyższy czas zainwestować w szkolenia CLP.

Szkolenia REACH

REACH to rozporządzenie UE dotyczące rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals). Na jego mocy powstała także Europejska Agencja Chemikaliów. Rozporządzenie to definiuje m.in. wygląd karty charakterystyki substancji niebezpiecznej. Znajomość REACH jest niezbędna w celu prawidłowego odczytywania karty, sprawdzania jej aktualności czy sposobu przedstawiania dołączanych do niej scenariuszy narażenia przeznaczonych dla pracodawców. Dlatego dostępne są szkolenia REACH przedstawiające w przystępny sposób wszystkie te informacje. Niekiedy tematyka obejmuje również inne ważne rozporządzenie – CLP.

Inne szkolenia – chemikalia w firmie

Szkolenia CLP i REACH należą do najpopularniejszych, ale dostępne są również inne tematy – zarówno te węższe i bardziej specyficzne, jak i rozleglejsze. Na szkoleniach z chemikaliów można się zapoznać np. z zasadami tworzenia magazynów substancji niebezpiecznych, gospodarowania odpadami czy też pakowania substancji chemicznych. To programy przeznaczone dla firm farmaceutycznych, biotechnologicznych, producentów kosmetyków i każdej innej gałęzi przemysłu, która zajmuje się obrotem chemikaliami i chce poznać obowiązujące w tym zakresie prawo.