Świadectwa energetyczne – czym są i ja je uzyskać?

Dowiedz się, czym jest świadectwo energetyczne, w jaki sposób można je uzyskać oraz jakie są kary przewidziane za brak świadectwa energetycznego.

Działania dotyczące ograniczenia zużycia zasobów naturalnych i zanieczyszczania środowiska na stałe wpisały się już w sposób, w jaki funkcjonuje świat. Regulacje ekologiczne dotarły też do branży budowlanej oraz branży wynajmu nieruchomości. Obecnie świadectwa energetyczne wymagane są przepisami prawa budowlanego zarówno przy budowie nowych obiektów, jak i przy odsprzedaży czy wynajmie tych już istniejących.

Czym jest świadectwo energetyczne budynku?

Co to jest świadectwo energetyczne? Świadectwo energetyczne nazywane również paszportem lub certyfikatem energetycznym budynku to dokument informujący o jego „jakości energetycznej” i zapotrzebowaniu na energię. Dzięki analizie użytych materiałów i zastosowanych konstrukcji czy też sprawności instalacji eksperci mogą opracować operat, który wskazuje na zapotrzebowanie obiektu na energię potrzebną do jego wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem. Według obowiązujących przepisów świadectwo energetyczne jest ważną częścią dokumentacji technicznej budynku. Konieczność sporządzania tego rodzaju dokumentów jest wynikiem próby ograniczenia zużycia energii, a szczególności energii cieplnej, co ma znaczenie dla zachowania równowagi ekosystemu, ograniczenia emisji i spowolnienia zmian klimatycznych na świecie. Regulacje są jednak korzystne również z punktu widzenia nabywców i najemców nieruchomości, ponieważ dzięki dokładnym wyliczeniom zapotrzebowania na energię możliwe jest oszacowanie kosztów utrzymania obiektu.

Kiedy potrzebne jest świadectwo energetyczne?

Świadectwo energetyczne należy przede wszystkim sporządzić dla każdego nowo budowanego obiektu. Ponadto jest ono konieczne przy zawieraniu umów kupna, sprzedaży lub wynajmu budynków. Przepisy regulujące konieczność sporządzania tego rodzaju dokumentów zawiera Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Ponadto na skutek uchwalenia ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków do uzyskania pozwolenia na budowę konieczne jest sporządzenie charakterystyki energetycznej na podstawie projektu nowego obiektu. Z obowiązku tego są zwolnieni jednak m.in. inwestorzy budujący na własny użytek. Ponadto kwestie sporządzania świadectw energetycznych regulują następujące dokumenty:

• Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy – Prawo budowlane,
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej,
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie sposobu dokonywania i szczegółowego zakresu weryfikacji świadectw charakterystyki energetycznej oraz protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji,
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Podsumowując właściciele nieruchomości w Polsce są zobowiązani do posiadania świadectwa energetycznego dla swoich budynków lub mieszkań. Świadectwo energetyczne jest dokumentem, który zawiera informacje o charakterystyce energetycznej budynku lub mieszkania i jest ważne przez 10 lat od daty wydania.

Właściciele domów i mieszkań muszą wyrobić świadectwo energetyczne nie tylko dla nowych budynków, ale także dla tych, które powstały wcześniej. Świadectwo energetyczne będzie obowiązywać również właścicieli mieszkań w ramach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Świadectwo energetyczne jest wymagane przy sprzedaży lub wynajmie nieruchomości. Właściciel nieruchomości musi udostępnić świadectwo energetyczne potencjalnym kupującym lub najemcom.

Czytaj więcej o energetyce!

Jak uzyskać świadectwo energetyczne?

Zgodnie z ustawą Prawo budowlane świadectwo charakterystyki energetycznej może sporządzać osoba, która:

• ma pełną zdolność do czynności prawnych;
• ukończyła studia magisterskie albo studia inżynierskie na kierunkach: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewnych albo ma uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbyła szkolenie i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej;
• nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwa skarbowe.

W celu uzyskania dokumentu należy się więc zgłosić do odpowiedniej osoby lub instytucji wpisanej na listę jednostek uprawnionych prowadzoną przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. W przypadku nowej inwestycji potrzebny będzie projekt budowlany, a w przypadku istniejącego obiektu jego inwentaryzacja. Certyfikowany audytor przeprowadzi odpowiednią procedurę, która w przypadku istniejących budynków odbywa się na miejscu. Warto przygotować się na pytania dotyczące instalacji, określonych elementów budynku i przebiegu budowy. Warto też przygotować wszelkie dodatkowe dokumenty stwierdzające parametry termoizolacyjne okien czy ścian, jeśli są dostępne. Najczęściej o ich udostępnienie możemy poprosić administrację budynku.

Czas oczekiwania na gotowy dokument zwykle wynosi kilka dni roboczych, zależy to jednak od jednostki przeprowadzającej audyt, podobnie jak cena usługi.

Koszt świadectwa energetycznego

Koszt uzyskania świadectwa energetycznego w Polsce zależy przede wszystkim od lokalizacji i wynosi od 400 do nawet 1000 zł. W dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław, koszt wystawienia świadectwa energetycznego jest najwyższy. W mniejszych miastach i miejscowościach świadectwo można otrzymać za około 400 – 500 zł.

Warto pamiętać, że świadectwo energetyczne jest ważne 10 lat, chyba że w wyniku przebudowy lub remontu zmienią się parametry energetyczne budynku.

Kary za brak świadectwa energetycznego

Właściciele nieruchomości często pytają jakie są kary za brak posiadania i udostępnienia świadectwa energetycznego przy okazji wynajmu lub sprzedaży nieruchomości, takiej jak dom lub mieszkanie. Otóż właściciel nieruchomości, który wynajmuje mieszkanie bez udostępnienia świadectwa energetycznego, może zostać ukarany grzywną w wysokości do 1500 zł. Od 28 kwietnia 2023 roku wynajmujący nie będzie mógł wynająć swojej nieruchomości bez posiadania stosownego dokumentu i naraża się na znacznie wyższe koszty. Świadectwo energetyczne powinno zostać przedstawione przy sporządzaniu aktu notarialnego dotyczącego np. sprzedaży nieruchomości. Co więcej notariusz będzie odnotowywał w akcie fakt przekazania świadectwa, a w przypadku jego nieprzekazania będzie pouczał osobę, na której ciąży obowiązek jego posiadania (właściciel nieruchomości) o karze grzywny za niewywiązanie się z obowiązku. Zgodnie z art. 42 ustawy grzywna ta może wynieść nawet 5000 złotych. Może ona zostać nałożona również na osobę, która sporządza świadectwo z nieprawdziwymi informacjami.

Czytaj też: Prawo budowlane – przepisy, szkolenia i kursy