Promieniowanie UV jest jednym z tych czynników, które mają ogromny wpływ na naszą skórę – zarówno pozytywny, jak i negatywny. Z jednej strony umożliwia syntezę witaminy D, z drugiej zaś może być głównym winowajcą przedwczesnego starzenia się skóry, powstawania przebarwień, a nawet nowotworów. Współczesna kosmetologia dostarcza nam jednak narzędzi, by skutecznie się przed nim chronić, a filtry przeciwsłoneczne odgrywają tu kluczową rolę.
Czym jest promieniowanie UV?
Promieniowanie ultrafioletowe (UV) to rodzaj promieniowania elektromagnetycznego emitowanego przez słońce, który nie jest widoczny gołym okiem. Na podstawie długości fal promienie UV dzielą się na trzy główne rodzaje:
- UVA (320-400 nm) – stanowią około 95% promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi. Promienie te przenikają przez chmury i szyby, sięgają głęboko do skóry właściwej, przyczyniając się do fotostarzenia. Efekty ich działania nie są natychmiastowe, jednak w dłuższym okresie prowadzą do utraty elastyczności skóry, zmarszczek oraz przebarwień.
- UVB (290-320 nm) – to około 5% promieniowania UV, które jednak odpowiada za oparzenia słoneczne. W odróżnieniu od UVA, UVB działa głównie na powierzchni skóry, uszkadzając komórki naskórka. Jest to również promieniowanie, które odgrywa kluczową rolę w powstawaniu nowotworów skóry, takich jak czerniak.
- UVC (100-290 nm) – najbardziej niebezpieczne promieniowanie, ale na szczęście jest całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową, więc nie dociera do powierzchni Ziemi.
Promieniowanie UV ma zatem dwojaki wpływ na skórę. Z jednej strony, jest odpowiedzialne za wytwarzanie witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego, z drugiej – może powodować poważne uszkodzenia DNA komórek skóry, które mogą prowadzić do raka.
Dlaczego warto chronić skórę przed promieniowaniem UV?
Długotrwała ekspozycja na promienie UV, zwłaszcza bez odpowiedniej ochrony, może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych. Do najczęściej wymienianych konsekwencji należą:
- Nowotwory skóry – najpoważniejszym skutkiem narażenia na promieniowanie UV jest zwiększone ryzyko rozwoju raka skóry, w tym czerniaka, który jest jednym z najgroźniejszych nowotworów.
- Fotostarzenie – promieniowanie UVA prowadzi do degradacji kolagenu i elastyny, co przyspiesza proces starzenia się skóry. Zmarszczki, przebarwienia, utrata jędrności to tylko niektóre efekty.
- Przebarwienia – UVB może prowadzić do nierównomiernej produkcji melaniny, co skutkuje plamami i przebarwieniami.
- Uszkodzenia DNA – promieniowanie UV uszkadza komórki skóry, co może prowadzić do ich mutacji, zwiększając ryzyko nowotworów.
Czym są filtry UV?
Filtry UV to substancje, które mają za zadanie chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Działają na dwa sposoby: pochłaniają promienie UV lub odbijają je, zapobiegając ich przenikaniu w głąb skóry.
Rodzaje filtrów UV
Filtry przeciwsłoneczne można podzielić na dwa główne typy:
- Filtry chemiczne – działają poprzez pochłanianie promieniowania UV i zamianę go na ciepło. Zaletą filtrów chemicznych jest ich lekka konsystencja, która dobrze się wchłania, dzięki czemu kosmetyki z tymi filtrami są często niewidoczne na skórze. Do najczęściej stosowanych filtrów chemicznych należą: octocrylene, avobenzon, oxybenzone czy homosalate. Wadą filtrów chemicznych może być ich potencjał drażniący dla wrażliwej skóry.
- Filtry fizyczne (mineralne) – odbijają promienie UV niczym lustro. Działają na zasadzie bariery ochronnej na powierzchni skóry. Do najpopularniejszych substancji należą tlenek cynku i dwutlenek tytanu. Filtry mineralne są często zalecane dla osób o wrażliwej skórze oraz dla dzieci, ponieważ są mniej drażniące. Minusem jest to, że często pozostawiają biały film na skórze, co może być mniej estetyczne.
Oznaczenia filtrów UV na kosmetykach
Na opakowaniach kosmetyków znajdziemy różne oznaczenia, które informują o poziomie ochrony przed promieniowaniem UV. Najważniejszym z nich jest wskaźnik SPF (Sun Protection Factor). Oznacza on, ile razy dłużej możemy przebywać na słońcu bez ryzyka oparzeń w porównaniu z sytuacją, gdy nie używamy żadnej ochrony. Dla przykładu, kosmetyk z SPF 30 oznacza, że możemy być na słońcu 30 razy dłużej, zanim skóra ulegnie oparzeniu.
Warto jednak pamiętać, że SPF dotyczy głównie ochrony przed promieniowaniem UVB. Aby mieć pewność, że produkt chroni także przed promieniowaniem UVA, należy szukać na opakowaniu dodatkowego oznaczenia, takiego jak symbol „UVA” w kółku lub określenie „broad spectrum”, co oznacza ochronę szerokiego spektrum (UVA i UVB).
Poznaj najlepsze kremy z filtrami, które pomogą Ci chronić skórę przed szkodliwymi promieniami UV.
Czy kosmetyki z filtrami UV stosować tylko latem?
Wielu osobom wydaje się, że kosmetyki z filtrem SPF są potrzebne jedynie w okresie letnim, kiedy słońce świeci najintensywniej. Nic bardziej mylnego! Promieniowanie UVA działa przez cały rok, niezależnie od pogody. Dociera ono do powierzchni ziemi nawet w pochmurne dni, a jego natężenie jest takie samo zimą, jak latem. Co więcej, promieniowanie UVA przenika przez szyby, co oznacza, że możemy być narażeni na jego działanie nawet wewnątrz domu, biura czy samochodu.
W związku z tym zaleca się stosowanie kosmetyków z filtrem UV przez cały rok, a nie tylko w okresie letnim. Codzienne używanie kremów z SPF, zwłaszcza na twarz, która jest najbardziej narażona na działanie promieniowania, to podstawowy element pielęgnacji skóry, który może znacznie spowolnić procesy starzenia oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia nowotworów skóry.
Podsumowanie
Ochrona skóry przed promieniowaniem UV jest nie tylko kwestią estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. Regularne stosowanie kosmetyków z filtrami przeciwsłonecznymi powinno stać się codziennym nawykiem, niezależnie od pory roku. Wybierając kosmetyki, warto zwrócić uwagę na oznaczenia SPF oraz na ochronę przed promieniowaniem UVA, aby zapewnić skórze pełną ochronę. W ten sposób możemy cieszyć się zdrową, młodo wyglądającą skórą przez długie lata, jednocześnie minimalizując ryzyko groźnych chorób.
Dodaj komentarz