Kompendium wiedzy o MSR/MSSF

MSR i MSSF to dwa pojęcia z zakresu rachunkowości, które bywają używane zamiennie. W naszym artykule sprawdzamy czym są MSR i MSSF, czym się różnią i jakie jest ich praktyczne znaczenie w działalności biznesowej.

MSSF a MSR

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), czyli z angielskiego International Financial Reporting Standards (IFRS) to międzynarodowe u powszechnie stosowane na świecie standardy i ich interpretacje zatwierdzone przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB – International Accounting Standards Board). W przeszłości MSSF występowały pod nazwą Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) – były one publikowane od 1973 do 2001 roku przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASC – International Accounting Standards Committee). Do dziś dzień pojęć tych używa się niekiedy zamiennie, chociaż MSR stanowią zaledwie część MSSF, które są pojęciem szerszym.

Znaczenie MSSF dla biznesu

MSSF wprowadzono ze względu na potrzebę zapewnienia bezpośredniej porównywalności sprawozdań finansowych publikowanych przez spółki  funkcjonujące w różnych krajach i systemach prawnych w związku ze znaczącym wzrostem obrotu międzynarodowego, rynku inwestycji w przedsiębiorstwa oraz wzrostem znaczenia fuzji i przejęć (M&A). Obowiązujące w poszczególnych krajach oraz systemach prawno-podatkowych  zasady rachunkowości znacząco się różnią, co powoduje trudność w analizie i porównywalności danych opublikowanych w sprawozdaniach finansowych.

Otwarty, globalnie funkcjonujący rynek kapitałowy, na którym podmioty inwestujące w spółki i oceniające ich wartość potrzebują dostępu do sprawdzonych i sporządzonych na podobnych zasadach sprawozdań finansowych, wymógł stworzenie i ujednolicenie zasad i standardów sporządzania sprawozdań finansowych przez przedsiębiorstwa oraz często inne podmioty publiczne.

Czytaj też: Studia podyplomowe doradztwo podatkowe, czyli teoria i praktyka w zakresie podatków

Główne zalety i wady MSSF

Podstawową i najważniejszą dla rynków zaletą stosowania międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej jest dokładniejsze przedstawienie kondycji finansowej przedsiębiorstwa, jak też zapewnienie, że sporządzone sprawozdanie jest dużo czytelniejsze. Dane zawarte w takim sprawozdaniu zostały przygotowane zgodnie z pewnymi założeniami i zasadami, tak aby w możliwie zbliżony sposób przedstawiać kondycję finansową danego podmiotu, a przez to umożliwić jej porównywanie z innymi podmiotami.

Za główną wadę MSSF wymienia się znaczny stopień komplikacji zasad i postanowień, co wymusza na przedsiębiorstwach poniesienie wyższych kosztów związanych z zatrudnieniem kadr finansowo-księgowych zdolnych przygotować sprawozdanie finansowe zgodne z MSSF oraz organizacją rachunkowości w przedsiębiorstwie. Podkreśla się również że często występują znaczne różnice między wynikiem brutto a podstawą opodatkowania oraz obrotem w rozumieniu księgowym i podatku od towarów i usług, co znacząco utrudnia rozliczenia podatkowe.

Stosowanie MSSF

MSSF zdobyły powszechną akceptację i obecnie są używane zarówno w krajach Unii Europejskiej, ale również państwach takich jak Hongkong, Singapur, Nowa Zelandia i Australia, krajach należących do Rady Współpracy Zatoki Perskiej, Rosji, Republice Południowej Afryki oraz Turcji. Standardy te powszechnie i szeroko w obrocie gospodarczym stosuje ponad 100 państw świata – z czego w znacznej części krajów sprawozdawczość zgodna z MSSF jest wymagana prawem, zwłaszcza w odniesieniu do spółek notowanych na giełdzie. Z taką sytuacją mamy do czynienia w Unii Europejskiej, gdzie na podstawie Rozporządzenia 1606/2002 Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości wszystkie spółki giełdowe są zobowiązane do stosowania MSSF już od 2005 roku. W sposób oczywisty zasady te obowiązują również spółki notowane na GPW w Warszawie, ale co warte podkreślenia polska Ustawa o rachunkowości wymóg ten nakłada również na wszystkie banki, bez względu na to czy są notowane na giełdzie czy nie.

MSSF zdobywają coraz większą popularność również w USA, gdzie przez lata obowiązywały amerykańskie standardy US GAAP. Harmonizacja przepisów w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości sprawia że od 2008 roku zagranicznym emitentom zezwala się na publikację sprawozdań finansowych zgodnych z MSSF bez przepisywania ich do standardu US GAAP, a od 2014 roku wymagane jest już pełne raportowanie zgodnie z MSSF.

MSSF a US GAAP

Pracownicy działów księgowych oraz podatkowych w firmach mogą poznać różnice pomiędzy standardami rachunkowości, takimi jak MSSF (Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej) a US GAAP (Generally Accepted Accounting Principles), korzystając z następujących źródeł:

1. Dokumenty standardów rachunkowości. Standardy MSSF i US GAAP są opublikowane i dostępne do wglądu na oficjalnych stronach internetowych odpowiednich organów. Pracownicy mogą zapoznać się z treścią tych standardów i analizować różnice pomiędzy nimi.
2. Poradniki i podręczniki. Istnieje wiele poradników i podręczników, które omawiają różnice pomiędzy MSSF a US GAAP. Takie materiały zawierają objaśnienia i porównania między oboma standardami, co pomaga pracownikom w zrozumieniu istotnych różnic.
3. Szkolenia i kursy. Wiele firm oferuje szkolenia i kursy dotyczące różnych standardów rachunkowości, w tym MSSF i US GAAP. Pracownicy mogą uczestniczyć w tych szkoleniach, aby zdobyć wiedzę na temat różnic i nauczyć się zastosowania odpowiednich zasad w praktyce.
4. Konsultacje z ekspertami. W przypadku bardziej skomplikowanych zagadnień i sytuacji, pracownicy mogą skonsultować się z ekspertami w dziedzinie rachunkowości, którzy posiadają doświadczenie w obu standardach. Ekspert może udzielić szczegółowych odpowiedzi na pytania i wyjaśnić różnice na konkretnych przykładach.
5. Sieć kontaktów branżowych. Pracownicy mogą również korzystać z sieci kontaktów w swojej branży, takich jak organizacje zawodowe i grupy dyskusyjne, aby wymieniać się doświadczeniem i wiedzą na temat różnic pomiędzy MSSF a US GAAP. Może to obejmować udział w konferencjach branżowych lub uczestnictwo w dyskusjach online.

Poznanie różnic pomiędzy różnymi standardami rachunkowości wymaga systematycznego i ciągłego samokształcenia. Pracownicy powinni być świadomi aktualizacji i zmian w standardach rachunkowości oraz śledzić publikacje i komunikaty wydawane przez odpowiednie organy regulacyjne, takie jak Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (IASB) i Financial Accounting Standards Board (FASB), które są odpowiedzialne za opracowywanie tych standardów.